Eva is de eerste vrouw in de Bijbel, de eerste vrouw in de wereld zelfs.

Haar naam betekent 'zij die leven geeft'. Een prachtige naam voor een vrouw die even beroemd als miskend is.

Man en vrouw

Het verhaal van Eva lezen we in de eerste hoofdstukken van de Bijbel. Zij wordt uit de zij van de eerste mens, Adam, aardmens, geschapen — hem tot hulp, een tegenover. Want het is niet goed dat de mens alleen is, heeft de Ene gezien en gezegd. Uit zijn zij, een plaats dichtbij zijn hart, wordt de eerste vrouw gemaakt.

Als de man haar ziet, roept hij verrukt uit: 'Zij is het nu! Been uit mijn gebeente en vlees uit mijn vlees!' Vanaf dat moment zijn ze samen, de man en zijn vrouw. De vrouw en haar man. Zij aan zij wandelen ze voortaan door de hof van Eden.

In het verdere verloop van het verhaal blijkt de eerste vrouw nieuwsgierig en ondernemend. Eva is degene die het voortouw neemt, ze discussieert met de slang en trekt haar conclusies. Ze verlangt naar kennis en wijsheid, ook naar kennis over goed en kwaad. Daarom kiest ze ervoor het advies van de slang op te volgen en te eten van de verboden vrucht.

En omdat ze lief en leed en wijsheid met de eerste man wil delen, geeft ze ook hem van de vrucht. Op dat moment, vertelt de bijbelschrijver ons, gaan de ogen van die twee pas echt open en zien ze elkaar en de wereld zoals die is.

Volwassen worden

Het wordt wellicht tijd voor de rehabilitatie van Eva. Zij is in de geschiedenis al te vaak getekend als een zwakke, naïeve of zelfs slechte vrouw die door de slang wordt overgehaald om kwaad te doen.

Eva wordt dan ook vaak getekend als een verleidelijke of zelfs wellustige vrouw die haar man ten val brengt en de oorzaak is van de komst van het kwaad in de wereld. Maar je zou kunnen zeggen dat zij niet de veroorzaker van het kwaad is. De boom stond er immers al. De boom van kennis van goed en kwaad.

En de intrigerende vraag is of, en zo ja waarom, het kwaad niet van meet af aan is ingebakken in de schepping. Het woord 'zondeval' komt in de Bijbel niet voor. Dat hebben latere uitleggers bedacht. Eva's daad bracht haar en haar man tot inzicht, ze werden op slag volwassen. 

Leven en werken 

En zo vertelt de Bijbel ons dat het leven van de eerste mensen, de vrouw en haar man, voorgoed verandert als zij van de boom van kennis hebben gegeten. Beiden worden verantwoordelijk gehouden en beiden worden gestraft. Tegen Eva wordt gezegd dat ze voortaan hartstochtelijk naar haar man zal verlangen. Ze zal — het verlangen blijkt wederzijds — in pijn kinderen baren. Ten slotte wordt haar toegevoegd dat haar man over haar zal heersen.

Veel tijd om dat te doen krijgt Adam echter niet. Hij krijgt te horen dat hij zich voortaan dag in dag uit in het zweet zal werken om te kunnen eten. De mens gaat vanaf nu volop deel uitmaken van de cyclus van het leven tussen geboorte en dood. De Ene vertelt de uiterste consequentie van dit alles; de mens zal uiteindelijk sterven en terugkeren tot het stof waaruit hij is gemaakt.

Oermoeder